Het bankje ‘de spitsplaats’ De bijna honderd jaar oude turf is afkomstig uit een pand aan het Zuidvliet in Leeuwarden. Het bankje of stekje heet de spitplaats omdat er altijd veel gespit is in gebied, in verband met de turfwinning. Daarnaast is het bankje vernoemd naar de spitketen die er in het gebied stonden. Spitketen werden in één dag gemaakt. Wanneer een jongen en een meisje gingen trouwen, dan moesten ze naar het gemeentehuis lopen. Vaak was dat een flinke wandeling. Als ze terugkwamen, hadden de familie en de buren de spitkeet al af. Het verhaal gaat dat je voor een huis wat je in één dag bouwt geen bouwvergunning nodig had. Een spitkeet is een eenkamerwoning met één vertrek voor wonen, slapen en koken. Rond 1900 woonde 81% van de bevolking van Dantumadiel in een éénkamer woning. Dat was verschrikkelijk veel vergeleken met de rest van Friesland.Waarschijnlijk waren in het gebied wat nu ‘Oer de Wiel’ heet een aantal van die spitkeet dorpen. De mensen leefden van het afgraven van het laagveen voor Turfwinning. De meeste hoogveen was toen al verdwenen. De toegepaste turf voor de Spitplaats is ook laagveenturf. Het kan heel goed dat de turf hier uit gebied komt omdat er 100 jaar geleden nog veel turf gewonnen werd.Oer de Wiel is nu een gebied in transformatie. De komende jaren wordt hier het oude veenlandschap in ere hersteld omdat het gebied ooit behoorde tot de meest uitgebreide moerasachtige regio’s in Fryslân. Meer informatie: http://www.landschapsbeheerfriesland.nl/Nieuws/Project-12-Stekjes-Afgerond.html
De spitplaats
Kunstenaar
Nynke-Rixt Jukema
Categorie
Sculptuur,Stekje
Thema
historie, nijverheid en sport
Materiaal
o.a. hout en betonijzer
Opdracht
Landschapbeheer Fryslan, Provincie Fryslân, Gemeente Dantumadiel
Over de opdracht
Dit kunstwerk maakt deel uit van het zgn. ‘Stekjesproject’. Stekjes zijn artistiek vormgegeven bankjes of zitplekken, waarop mensen elkaar kunnen ontmoeten of kunnen uitrusten. Het idee voor het project “12 stekjes in Noordoost Fryslân” is ontstaan bij de Fryske Fiersichten in 2006, toen er initiatieven verzameld werden voor de toekomst van de provincie. Het plaatsen van bijzondere banken in Fryslân zou de gastvrijheid positief beïnvloeden, zo luidde de gedachte achter het plan.
Keunstwurk en Landschapsbeheer Friesland zijn in 2010 samen aan de slag gegaan met het uitvoeren van het project. Financieel worden de stekjes mede mogelijk gemaakt door de deelnemende gemeenten, de Provincie Fryslân en de EU (Leader+). De gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel, Dongeradiel, Ferwerderadiel, Kollumerland c.a. en Tytsjerksteradiel krijgen allemaal twee stekjes onder hun hoede. Bewoners hebben met Landschapsbeheer Friesland in het voorjaar van 2010 gezocht naar bijzondere locaties.
Jaar
2011
