Uit de (amateur)kunst! – De kunst van het ouder worden

Danslessen op kunstgras

Zodra het kon is Marlien weer begonnen met het geven van danslessen: “Zodat iedereen de lessen in kon halen die ze in het voorjaar gemist hebben. Maar wel buiten, op het kunstgras van SC Leovardia. Kunstgras danst prima, het veert lekker mee. Alleen voor de mensen met Parkinson was het niet ideaal, mede omdat ze dan geen gebruik konden maken van een stoel. Met deze groep ben ik alweer een paar weken binnen aan het dansen.”

Als dansers mag je weer dicht bij elkaar komen in een choreografie, maar daar is Marlien wel voorzichtig mee: “We hebben de afspraak dat je bij milde klachten thuisblijft en je zo snel mogelijk laat testen. Verder bereid ik mijn lessen zorgvuldig voor, zodat de dansers afstand kunnen bewaren. Maar bij het maken van een voorstelling is dat lastiger, omdat je dan moet improviseren.” Het is zoeken naar wat er mogelijk is binnen de richtlijnen, maar een grote dansproductie voor De DansDivisie maken, durf ik nu niet aan.”

Het Generatiehuis

Wel start Marlien vanaf 1 september met een kleinschalige dansproductie genaamd Gelukszoekers. Deze wordt in samenwerking met Het Generatiehuis gemaakt. Het Generatiehuis is een ontmoetingsplek in Leeuwarden waarbij verbinding ontstaat tussen verschillende generaties door middel van cultuurparticipatie. Samen met Alet Klarenbeek, initiatiefnemer van UP!, kreeg Marlien twee jaar geleden de opdracht van gemeente Leeuwarden om deze plek te creëren. Om daarmee mensen bij elkaar te brengen om zo eenzaamheid te verkleinen. Alet en Marlien hebben onderzoek gedaan naar wat de beste vorm hiervoor was: “Uiteindelijk hebben we niet gekozen voor een vaste locatie, maar een vloeibare, zodat je daar kunt gaan waar je nodig bent, waar je in kunt spelen op behoeften.”

Marlien heeft kunstenaars gevraagd om vanuit Het Generatiehuis activiteiten aan te bieden en voorstellingen te maken. Zo geeft Karin Idzenga theaterworkshops en werkt aan de theaterproductie Zwaantje en de Kraai. Daarnaast start binnenkort een nieuwe collegereeks voor ouderen (55+) over literatuur, schrijven en dichten, kunstgeschiedenis en het heelal. Zelf geeft ze dansles aan dansgroep De Dames en is er een dansproductie in de maak.

“We merken dat mensen het leuk vinden om intellectueel uitgedaagd te worden.”

Marlien: “Dit is de tweede keer dat we de colleges aanbieden. In het voorjaar moesten we vanwege corona overgaan op een online versie, maar nu gaan we verder in de Bres. Daar is plaats voor dertig mensen, waardoor het niet massaal is en er ruimte is voor interactie en leuke spontane gesprekken.” De promotie is net begonnen, maar de eerste aanmeldingen komen alweer binnen. “We merken dat mensen het leuk vinden om intellectueel uitgedaagd te worden.” Bij de laatste bijeenkomst gaan de deelnemers actief met het thema aan de slag onder begeleiding van een kunstenaar: “Door zo’n workshop proberen we mensen enthousiast te krijgen voor de rest van ons aanbod bij Het Generatiehuis.”

Opbouwwerkers van Amaryllis Leeuwarden gaan in wijken zogenaamde huiskamers inrichten waar ontmoetingen plaatsvinden. Het Generatiehuis mag hiervoor de culturele activiteiten invullen. “Hiervoor gaan we kunstenaars vragen die roulerend langs de huiskamers trekken met hun aanbod.” Marlien vindt het belangrijk om meer betaalde opdrachten voor kunstenaars te creëren: “Zeker nu hebben kunstenaars het financieel zwaar. Bij velen komt er niks binnen. We moeten voorkomen dat er straks geen kunstenaars meer zijn omdat ze maar iets ander zijn gaan doen.”

Werken met doelgroepen

Ook voor Marlien was het financieel een zwaar jaar. Gelukkig krijgt ze nu subsidie van het Fonds voor Cultuurparticipatie en het ministerie van OCW voor een groot project van Dans op Recept. Waarbij in samenwerking met Revalidatie Friesland danslessen ontwikkeld worden voor mensen met een CVA en chronische pijnklachten. Een verpleegkundige neurologie in het MCL vertelde haar dat hij zo blij is dat dit project er komt, omdat er geen aanbod is voor deze doelgroep. Terwijl er alleen al in Leeuwarden jaarlijks 3000 mensen met een beroerte in het MCL komen. “Dat geeft mij dan zo’n goed gevoel. Dat je iets voor een ander kan betekenen, iets toe kan voegen aan iemands leven. Ik vind het leuk om danslessen te geven, maar het meeste voldoening haal ik uit de projecten met doelgroepen.”

Volgens Marlien zit de kracht in dit soort projecten in de samenwerking tussen verschillende domeinen. “Je moet als cultuurmaker niet proberen je in het zorgdomein te boksen, maar iemand uit de zorg in je team hebben, die er net zoveel energie van krijgt als jij.” Voor Dans op Recept werkt ze samen met een arts en iemand van de gemeente. “Dat werkt heel inspirerend. Ieder heeft zijn eigen expertise en netwerk dat hij in kan zetten.”

Bij het werken met doelgroepen gaat Marlien graag de diepte in zodat ze de verhalen van mensen weer kan verwerken in projecten. Die verhalen heeft ze in coronatijd uitgebreid opgehaald. Ze maakte voor DeDansDivisie een magazine over ‘de kunst van het ouder worden’. Hiervoor voerde ze gesprekken met ouderen over hun beleving van het ouder worden.

Laat je niet beperken

Marlien vond het wel spannend om weer aan de slag te gaan met de meer kwetsbare dansers, zoals de mensen met Parkinson. Maar zij waren juist enthousiast om weer te beginnen: “Ze waren er direct allemaal weer. Waren blij dat ze weer uit huis konden. Omdat ze toch al ziek zijn, willen ze juist genieten van het leven en leuke dingen doen. Het alleen maar thuiszitten en niks doen, vonden ze vreselijk.” Marlien vond het bijzonder dat juist deze groep zo graag weer wilde dansen, terwijl ze bij jongere en gezonde dansers juist meer huivering bespeurd. Mensen die het niet aandurven om te komen dansen. “Dat moet iedereen natuurlijk zelf weten, maar ik vind het wel bijzonder om te zien hoe mensen ermee omgaan. In hoeverre mensen zichzelf willen beperken in hun leven of juist niet.”

Het Generatiehuis is nog op zoek naar kunstenaars die activiteiten of projecten hebben die aansluiten bij de doelstelling van Het Generatiehuis, bijvoorbeeld op het gebied van zang of muziek. Heb je belangstelling? Dan kun je contact opnemen via info@generatiehuis.nl